کسب درآمد از دل زباله های مدرن

با حضور پررنگ تکنولوژی در زندگی روزمره ما، کمتر خانه ای را می توان سراغ داشت که حداقل یک یا چند وسیله دیجیتالی همچون تلویزیون،سیستم های صوتی و کامپیوتروجود نداشته باشد. ابزار و تکنولوژی هایی کهبا توجه به رشد سریعی که در دنیای دیجیتال دارند تا ابد به درد نخواهد خورد و نیازهای کامل ما را جوابگو نیستند و به همین دلیل مجبور می شویم که بعد از مدتی آن ها را جایگزین نماییم. فرسوده شدن یک سمت ماجراست و در سمت دیگر با روی کار آمدن نسل جدید فناوری ها و رشد سریع تکنولوژی و همچنین عمر کوتاه تجهیزات کامپیوتری و تنوع طلبی جامعه در استفاده از این تجهیزات، بسیاری از ابزارهای الکترونیکی کاربرد خود را از دست داده و نیاز به جایگزین شدن دارند.

زباله های الکترونیک که محصول زندگی مدرن اند، همان قطعات سخت افزاری کامپیوترهای قدیمی، تلفن های همراه و یا حتی برخی از وسایل خانگی شامل مایکروویو و ماشین لباسشویی و … که دیگر قابل مصرف نبوده اطلاق می شوند. قطعات دستگاه های الکترونیک از رده خارج شده، حاوی بسیاری از مواد و فلزات سنگین خطرناکی هستند که معدوم نمودن و یا بازیافت آن ها یکی از معضلات پیش روی جوامع صنعتی و نیمه صنعتی است. هر ساله میلیون ها تن کامپیوتر و دیگر محصولات دیجیتال در ایالات متحده دور ریخته می ‌شود که این عدد در سطح جهان به بیش از 1 میلیارد تن رسیده است. آمارها نشان می دهد، در حال حاضر کشورهای توسعه یافته ای مانند آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و کره از بزرگترین تولید کننده های زباله های الکترونیک بوده و کشورهای چین، هند، پاکستان از جمله واردکنندگان عمده این زباله ها هستند. این بدان معناست که کشورهای پیشرفته زباله های الکترونیکی خود را در جای دیگری از دنیا خالی می کنند. این امر حاکی از خطرات قابل توجه و جدی این زباله ها برای انسان و محیط زیست دارد.

باطری یک گوشی تلفن همراه از رده خارج به علت وجود کادمیوم، 600 متر مکعب آب را آلوده می کند و یا میزان سرب موجود در باطری های کامپیوترها ، سیم ها و کابل های ابزارهای الکترونیکی تنها ذکر بخش کوچکی از آمار بزرگ مخرب محیط زیست بودن این زباله هاست. بسیاری از قطعات دستگاه های کامپیوتر(الکترومگنتیک) اگر به صورت اصولی و کارشناسانه بازیافت نگردند با تشعشعاتی که دارند توانایی تاثیر بر روی ژنتیک انسان ها را داشته و علاوه بر آسیب بر اعضای بدن در متولد شدن نسل های آتی بشر نیز اختلال ایجاد می کند. بنابراین موضوع بازیافت زباله های الکترونیکی (E- Waste Recycling) و توجه به آن بصورت علمی و اصولی بسیار پراهمیت و قابل بررسی است. به طور کلی دو راه پیش روست. یک راه روش سنتی و پر مخاطره ای است که شامل سوزاندن و دفع کردن این زباله هاست که باعث انتشار ذرات آلوده کننده سرب و جیوه در هواست که به شدت به محیط زیست و سلامت انسان آسیب وارد می کند. راه دوم ،روش های مدرن و زیست سازگار است که شامل جداسازی زباله ها و آلودگی زدایی و در نهایت بازیافت آن هاست. با سرمایه گذاری براین روش نه تنها قدم های موثری در حفظ محیط زیست برداشته می شود بلکه باعث اشتغال زایی وکسب درآمد می گردد. بررسی ها نشان می دهد که تنها یک رایانه ی رومیزی شامل 32 درصد پلاستیک، 41 درصد آلومنییوم، 61 درصد طلا، فلزات سنگین و خطرناک نظیر کادمیوم، جیوه و آرسنیک، 2 درصد آهن، 9 درصد نقره و 7 درصد سرب می باشد. حال با یک حساب سرانگشتی مشاهده نمایید از بازیافت میلیون ها رایانه مستهلک در خانه و ادارات و شرکت ها چه حجم عظیمی از عناصر ارزشمند و سود آور بدست می آید.

بنابراین با یک بازیافت اصولی، می توان از صدها تن زباله رایانه ها و تلفن های همراه مقادیر زیادی طلا، مس، نقره و پلاتین به دست آورد، که این مقادیر با خروجی بسیاری از معادن تولید کننده این فلزات قابل رقابت می باشد. اما متاسفانه بخش خصوصی هنوز این دید مثبت را ندارد و هنوز اطمینان لازم از سود آوری و توجیه پذیری اقتصادی این فعالیت بدست نیاورده است. به هر حال این ثروت هنگفت در زباله های الکترونیکی کشور جا خوش کرده است و البته وظیفه ی دولت در اعطای کمک های لازم و حتی فرهنگ سازی برای جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی در این حوزه نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود.